Een jaar geleden landde de Chinese Chang’e 4 in de Von Kármán krater op de achterkant van de maan met de rover Yutu 2. Zowel de lander als de rover zijn nog steeds actief. Yutu 2 rijdt nog steeds verder. Yutu 2 is daarmee nu de langst opererende maanrover ooit, al reden de Loenochods in de jaren zeventig wel veel verder. Yutu 2 reed van de landing tot aan de 13e maan-dag in totaal 358 meter. Loenochod-2 reed 37 km. Maar de Chinese rover-bestuurders hebben wel meer oog voor wetenschappelijke resultaten.
En onlangs heeft China een hoop van die wetenschappelijke gegevens, inclusief fotomateriaal online gezet. Het gaat om gegevens van de landing tot december. Naast foto’s zijn er ook spectra en metingen gemaakt met de grondradar.
De Engelstalige versie van de site is hier te vinden:
http://moon.bao.ac.cn/index_en.jsp
Je moet registreren om de gegevens te kunnen downloaden. De foto’s zijn te downloaden in een speciaal wetenschappelijk formaat. Dat betekent dat je ze niet in iedere fotoviewer meteen kunt bekijken.
Een manier waarmee je de foto’s (op Windows) zichtbaar kunt maken, is Irfanview. Je moet daarbij ook de plugins installeren.
Voor wie de uitdaging aan wil gaan, dit is hoe de beelden zichtbaar gemaakt kunnen worden in Irfanview:
- Download een .2B bestand en hernoem het naar .RAW . LCAM zijn landingsfoto’s, TCAM zijn terreinfoto’s en PCAM zijn foto’s gemaakt met de panoramische camera. LPR is grondradar data en VNIR zijn spectra in zichtbaar licht en infrarood. Deze instructies werken voor beelden van de PCAM.
- Open het bestand met Irfanview. Deze vraagt nu om een aantal instellingen. Vul deze als volgt in: (met dank aan deze Duitse instructies)
Mogelijk komen er de eerste keer nog wat errors voorbij, maar het beeld is als het goed is wel zichtbaar.
3. Sla het beeld op (sneltoets: S) met het formaat naar keuze (.jpg, .png of .tif bijvoorbeeld).
Voor lezers met een Mac of Linux zijn er andere producten. Ik heb op Twitter begrepen dat GDAL van MIT een oplossing biedt. Laat gerust even weten of en hoe het werkt, dan vullen we dat aan bij deze blogpost.
Voor diegenen met minder tijd, zijn er gelukkig al ervaren beeldbewerkers met de foto’s van Chang’e 4 aan de slag gegaan. Kijk bijvoorbeeld eens naar de fotobibliotheek van Doug Ellison:
Thanks to @zengxingguo 's pointers I got it work! Here's a random image — 4 mega pixels — from #ChangE4/#Yutu2's PanCAM, taken just a month ago (19/12/02). The full DR1 (38 GB!) can be accessed at CLEP's PDS at https://t.co/HXrOwsI6q4. pic.twitter.com/cTFgsVIqV0
— Ye Quanzhi (叶泉志) (@Yeqzids) January 3, 2020
[Update: 5-1-2020 21:40]
Er zijn ook Python libraries en een Jupyter notebook om Chang’e 4 beeldmateriaal te bekijken: https://github.com/siyu6974/ChangE_4_data_playground
[Update: 6-1-2020 22:30]
Nog een andere aanpak: eentje die voor Windows, Linux en Macs werkt, namelijk met ImageJ (met dank aan Doug Ellison). Deze levert bovendien ook kleurenfoto’s op.
1. Download ImageJ en de Debayer plugin (of alle plugins) op deze website van de Universiteit van Manitoba.
2. Pak ImageJ uit in een directory naar keuze. Pak de plugin(s) in de plugins directory van de ImageJ installatie.
3. Download een PCAM bestand van Chang’e 4 en hernoem het .2B bestand naar .RAW.
4. Start ImageJ (met de executable in de ImageJ directory)
Kies hierbij voor de volgende instellingen:
Je krijgt nu al een foto te zien.
5. Ga in het menu naar Plugins, Debayer, Debayer Image.
6. Sla het bestand op in het formaat naar keuze.
Dit voorbeeld heb ik daarna alleen nog iets lichter gemaakt:
In de tweets van Doug Ellison vertelt hij ook nog hoe hij foto’s bij elkaar brengt tot een panorama:
OK – so here is how I've been processing them. Install ImageJ ( https://t.co/Zo9dloBCAX ) and add the debayer plugin from here ( https://t.co/EUJzfc8q1r – the contents of the zip should go in your imagej folder under plugins/color )
— Doug Ellison (@doug_ellison) January 5, 2020
From there – I've been putting them in PTGui ( it's the panorama stitching software I've been using for a decade+…it's a commercial product, but other free options are available like Microsoft ICE or HUGIN )
— Doug Ellison (@doug_ellison) January 5, 2020
[Update 7-1-2020 22:10] De foto’s zijn door iemand geconverteerd en op een Google Drive gezet: https://drive.google.com/drive/folders/1hWYi3vG2U547Nb1yTwXqsgKCDhaghL8j
Nu kun je alles zonder tools bekijken.
Coverfoto: Chang’e 4 / Yutu 2 / CNSA. (Licht) bewerkt door Marcel-Jan Krijgsman