Een grote onbeantwoorde vraag in de astronomie is “waar komt het water op Aarde vandaan?” Eerst dachten we dat het van kometen kwam, want die bestaan voor een groot deel uit waterijs. Maar de Rosetta missie liet zien (m.b.v. het deuterium gehalte) dat dat niet de bron was. Asteroïden waren de tweede kandidaat. We hebben inmiddels waterrijke asteroïden gevonden, zoals Bennu, waar NASA’s OSIRIS-REx missie om draait.
Stel dat water van asteroïden afkomstig is, kwam dat dan voor of na de vorming van de maan op Aarde? De maan is waarschijnlijk ontstaan enkele tientallen miljoenen jaren na de inslag van een protoplaneet ter grootte van Mars (Theia genaamd) op de jonge Aarde. Als het water voor deze botsing bestond, dan moet je dit in gesteente van zowel de Aarde als de maan vinden. Uit onderzoek naar kleine hoeveelheden zuurstof en stikstof in maangesteente blijkt dat dit het geval te zijn. Wat leidt naar de volgende vraag: waar is het water op de maan dan gebleven?
Even voor de goede orde: we hadden geen oceanen op de maan verwacht. Door gebrek aan een atmosfeer en magnetisch veld, zou die allang verdampt zijn. Maar we hadden wel veel meer water verwacht dat ingesloten raakte in gesteente. Maar het gesteente wat door Apollo meegebracht werd, is kurkdroog te noemen.
In een Europees wetenschappelijk project genaamd PRISTINE, is met grote nauwkeurigheid gekeken naar isotopen van zwaardere elementen. Waarom? Er zit zelfs zo weinig water in maangesteente, dat er lastig nauwkeurige metingen mee gedaan kunnen worden. In plaats daarvan onderzoek gedaan hebben naar relatief vluchtige stoffen als zink en kalium, die bij voldoende verhitting (denk lava) verdampen. Wat blijkt? In maangesteente bevinden zich naar verhouding meer zwaardere isotopen van deze elementen dan in Aards gesteente. Dat wijst erop dat vluchtige stoffen, zoals water, kalium en zink, in de geschiedenis van de maan in grote mate zijn verdampt (de lichtere elementen en isotopen het eerst).
Aan de hand van de isotopen kan een inschatting gedaan worden bij welke temperatuur water op de maan verdampt is. Men komt uit op 1.200 graden Celsius. Dat is veel lager dan de temperaturen die je kunt verwachten bij grote inslagen. Dus de oorzaak moet ergens anders gezocht worden. Bovendien heeft een ander wetenschappelijk team onderzoek gedaan naar monsters van Apollo 17, specifiek de laag die ontstaan is bij meteorietinslagen. En daarbij blijkt de isotopenverhouding niet verandert te zijn. Het totale onderzoek moet nog gepubliceerd worden.
We zijn dus weer een stapje dichter bij het antwoord op de vraag waar onze oceanen vandaan komen, maar het levert weer nieuwe mysteries op.
Bron:
https://horizon-magazine.eu/article/moon-s-water-where-did-it-come-and-where-did-it-all-go.html