In voorgaande jaren schreef ik trouw elk jaar mijn aankomend ruimtevaart jaaroverzicht op mijn oude blog. En dat was bijna de enige blogpost per jaar, want ik ben te druk met de stukjes voor de werkgroep. Ik ben zo vrij hem dit keer hier te plaatsen, al is het net niet helemaal on topic voor de Werkgroep Maan en Planeten.
2018 is weer een enerverend ruimtevaartjaar geworden. Alleen al de Falcon Heavy met daarop Tesla Roadster en Starman en natuurlijk de synchroon landende boosters, dat zullen we niet snel vergeten. We hebben nu twee satellieten draaien om asteroiden. New Horizons is bijna bij Kuipergordel object Ultima Thule. En China lanceerde twee missies naar de maan: Queqiao en Chang’e 4.
2019 lijkt net zo spannend te worden met maar liefst 7 maanlandingen en nieuwe bemande ruimteschepen. Het lijkt alsof de ruimte-kerstman flink uitgepakt heeft. Maar: niet alles komt altijd uit.
Wat haalde 2018 niet?
In de ruimtevaart geldt: eerst zien dan geloven. Twee grote onderwerpen die doorgeschoven worden naar 2019: commerciële bemande missies naar ISS en commerciële maanlandingen. Vooral van het laatste had ik meer verwacht in het kader van de Google Lunar X-Prize. Maar toen Google besloot na het opnieuw verstrijken van de deadline geen prijzengeld meer uit te keren, namen de voormalig kandidaten wat meer de tijd.
Missies naar de maan en planeten
We gaan enkele van die Google Lunar X-Prize kandidaten terug zien in 2019. Maar eerst China.
De Chinese Chang’e 4 is al op weg en moet ergens tussen 1 en 4 januari gaan landen op de achterkant van de maan, iets dat nog nooit eerder gepresteerd is. In december 2019 moet ook Chang’e 5 gelanceerd worden op een Lange Mars 5 raket. Deze lander moet monsters van de maan terug naar Aarde gaan brengen. Zo’n missie hebben we sinds 1976 niet meer gezien.
Dan is het de vraag welk land als vierde een lander op de maan neer gaat zetten: India of Israel. India’s Chandrayaan-2 missie moet op 31 januari gelanceerd worden. De lading bestaat uit een orbiter en een lander met een kleine rover.
De Israelische commerciële maanlander heet Beresheet. Deze maanlander van SpaceIL heeft een plek op een Falcon 9 raket, die op 13 februari gelanceerd moet gaan worden. SpaceIL was een van die deelnemers aan de Google Lunar X-Prize. Zowel Chandrayaan-2 als Beresheet nemen hun tijd om bij de maan te komen, dus het is nog niet zeker wie als eerste gaat landen.
Nog een voormalig kandidaat van de Google Lunar X-Prize prijs, waren de PTScientists (of Part-Time Scientists). Dit Duitse team wil in het derde kwartaal van 2019 de ALINA (Autonomous Landing and Navigation Module) naar de maan laten sturen, eveneens op een Falcon 9. Met ALINA gaan twee Audi Lunar Quattro rovers mee. Men hoopt ermee foto’s te maken van de Lunar Rover van Apollo 17.
En nog een oud-Google Lunar X-Prize deelnemer, Moon Express, wil in 2019 haar lander, MX-1E, op de maan neerzetten. Deze lander gaat mee op een Electron raket van RocketLab. Op de lander gaat onder andere de as van overledenen mee, verzorgd door het bedrijf Celestis. Moon Express heeft in 2019 zelfs een tweede lancering gepland.
In totaal dus 7 mogelijke maanlandingen in 2019. Dat kan wat worden. En dan is er ook nog een commerciële orbiter, de Goonhilly Lunar Pathfinder van het Britse Surrey Satellite Technology. Dit is een satelliet die cubesats in een baan rond de maan kan leveren en kan zorgen voor communicatie naar Aarde.
Gebeurt er dan nog verder wat in de rest van ons zonnestelsel? Er zijn wat dat betreft geen nieuwe missies gepland, maar er zijn er nog wel wat onderweg.
New Horizons vliegt op 1 januari langs Kuipergordel object Ultima Thule. De Japanse ruimtesonde Hayabusa-2 gaat begin 2019 landen op de asteroide Ryugu en hopelijk lukt het om er een monster van te nemen. Dit moet allemaal voor december 2019 plaatsvinden, want dan gaat Hayabusa-2 terug naar Aarde.
OSIRIS-REx blijft onderzoek doen aan de asteroide Bennu. De monstername bij die missie vindt pas plaats in 2020.
Tenslotte is er Lightsail-2 van de Planetary Society. Deze cubesat met zonnezeil moet in maart gelanceerd worden op een Falcon Heavy. Wie weet gaat deze technologie er voor zorgen dat het goedkoper wordt om de maan en planeten te bezoeken.
Astronomie
In 2019 komt een nieuwe exoplaneet telescoop, de CHEOPS van ESA. Deze wordt gelanceerd op een Sojoez raket vanaf lanceerbasis Kourou. CHEOPS (CHaracterising ExOPlanets Satellite) gaat bekende exoplaneten nader onderzoeken. Zo zal CHEOPS in staat zijn de (grove) samenstelling van exoplaneten te achterhalen. En aan de hand van nauwkeuriger baandata kan CHEOPS eventueel nieuwe planeten vinden in dezelfde zonnestelsels.
Rusland wil in maart 2019 een nieuwe telescoop voor rontgen- en gamma-straling lanceren, de Spectr-RG. Met deze telescoop kunnen clusters van sterrenstelsels en actieve sterrenstelsels onderzocht worden. De Duitse rontgentelescoop eROSITA op Spectr-RG is gevoeliger dan voorgaande rontgentelescopen.
China zou van plan zijn om eind 2019 drie TianQin satellieten te lanceren. Samen zouden ze in staat moeten zijn om zwaartekrachtgolven te detecteren. Niet duidelijk is of dit een voorlopermissie is voor een gevoeligere versie. Verder heeft China nog een satelliet voor de detectie van uitbarstingen van gamma straling gepland, de Tianyi 4.
Bemande ruimtevaart
Voor 2019 geldt bijna hetzelfde recept als voor 2018: de eerste bemande commerciële vluchten naar ISS. De eerste test van de Crew Dragon van SpaceX staat al op 18 januari gepland. Een tweede test moet in juni plaats vinden. En op 2 oktober moet dan de eerste bemande Dragon 2 naar ISS gaan. Aan boord van Crew Dragon USCV-1 zijn astronauten Michael S. Hopkins en Victor J. Glover. Er zouden misschien nog meer astronauten mee kunnen.
De concurrent, Boeing, heeft in maart de eerste onbemande lancering van de Starliner gepland. In augustus moet de tweede test plaats vinden. De eerste bemande vlucht van de Starliner kunnen we waarschijnlijk pas in 2020 verwachten.
In afwachting van de commerciële bemande missies, blijft Rusland nog steeds de Sojoez naar ISS sturen. Er staan drie bemande vluchten gepland. Onder andere zullen we de lancering van ESA astronaut Luca Parmitano gaan zien in juli. Er wordt ook een onbemande Sojoez gelanceerd als test van de nieuwe Sojoez 2.1a raket, die in de toekomst gebruikt gaat worden voor bemande Sojoez vluchten.
Er staat ook een nieuwe module voor ISS op het plan, namelijk de Nauka of de Multipurpose Laboratory Module (MLM). Maar de eerlijkheid gebied te zeggen dat ik deze al zes of zeven keer in mijn jaaroverzicht heb staan en van lanceren komt het maar niet.
Dan zijn er nog de commerciële suborbitale vluchten van Blue Origin en Virgin Galactic. Beide bedrijven zijn van plan in 2019 hun eerste vluchten met passagiers uit te voeren. De New Shepard moet in de eerste helft van 2019 omhoog gaan vanaf de lanceerbasis Corn Ranch in Texas. De planning van Virgin Galactic is niet bekend.
China is verder van plan een nieuw type ruimteschip in de tweede helft van 2019 te lanceren op een Lange Mars 5B raket.
Nieuwe raketten
Nieuw is de Falcon Heavy niet meer, maar spannend blijft de lancering ervan wel. In 2019 gaan we twee lanceringen ervan zien. In februari en maart. Ook wordt uitgekeken naar de terugkeer van de Chinese Lange Mars 5 raket. Deze is namelijk noodzakelijk voor de Change’5 sample return missie naar de maan.
Virgin Galactic verwacht in 2019 voor het eerst de LauncherOne raket in te zetten. Deze wordt gelanceerd vanonder een Boeing 747. LauncherOne is een raket die kleine satellieten in een baan kan brengen. Deze markt is erg lucratief, getuige het feit dat er nog een aantal nieuwe raketten is daarvoor: Firefly Alpha, Vector-R, Hyperbola-1, Kuaizhou-11, OneSpace-M1, de Indiase SSLV en de Vega-C van Arianespace.
En dan is er ook nog de Bloostar, een raket die onder aan een ballon gelanceerd moet worden.
Dat lijkt me wel genoeg voor een jaar. Laten we hopen dat er een hoop van uit komt.
Bronnen:
Wikipedia, Spaceflightnow